Trong bối cảnh thế giới ngày càng đề cao tính bền vững và trách nhiệm xã hội, các doanh nghiệp không còn chỉ được đánh giá qua lợi nhuận, mà còn qua tác động của họ đến môi trường, xã hội và cách họ quản trị tổ chức. Đó cũng là lúc ESG – viết tắt của Environmental (Môi trường), Social (Xã hội), và Governance (Quản trị doanh nghiệp) – trở thành một trong những tiêu chuẩn then chốt trong chiến lược phát triển bền vững.
Điều thú vị là, dù ESG thường được gắn với các hoạt động ở cấp quản lý hoặc CSR (Corporate Social Responsibility – Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp), thì phòng nhân sự chính là một trong những “người hùng thầm lặng” góp phần quan trọng đưa ESG đi vào đời sống doanh nghiệp một cách thực chất. Họ không chỉ quản lý con người – mà còn là người dẫn dắt hành trình chuyển đổi văn hóa, truyền cảm hứng cho những hành vi có trách nhiệm và bền vững.
ESG là gì và tại sao lại quan trọng với nhân sự?
ESG là một khung đánh giá doanh nghiệp không chỉ dựa vào lợi nhuận tài chính mà còn xét đến ba yếu tố:
- E – Environment: Doanh nghiệp tác động thế nào đến môi trường? (lượng khí thải carbon, sử dụng năng lượng, chất thải, bảo vệ tài nguyên…)
- S – Social: Doanh nghiệp đối xử thế nào với nhân viên, cộng đồng và xã hội nói chung?
- G – Governance: Cách doanh nghiệp quản trị, ra quyết định và duy trì minh bạch, công bằng ra sao?
Khi ESG càng được giới đầu tư, người tiêu dùng và ứng viên tiềm năng quan tâm, thì nhân sự – với vai trò là “người xây dựng tổ chức từ bên trong” – ngày càng trở thành nhân tố chủ lực trong hành trình ESG. Bởi không có ESG nếu thiếu những con người hiểu, tin và hành động vì nó.
ESG trong thực tiễn hoạt động nhân sự
1. Environmental – Môi trường làm việc thân thiện với thiên nhiên
Dù môi trường thường được nghĩ là trách nhiệm của bộ phận vận hành, nhưng nhân sự có thể tác động mạnh mẽ đến tư duy và hành vi “xanh” của toàn thể nhân viên:
- Thiết kế các chương trình truyền thông nội bộ nâng cao ý thức về bảo vệ môi trường: phân loại rác, sử dụng vật liệu tái chế, giảm in ấn…
- Thúc đẩy chính sách làm việc từ xa, làm việc linh hoạt – giúp giảm lượng di chuyển, khí thải carbon
- Tổ chức các hoạt động “green team building”: trồng cây, dọn rác, hoặc quyên góp vì môi trường
- Sử dụng phần mềm quản lý tài liệu, quy trình phê duyệt điện tử thay vì in ấn. Hạn chế in ấn nội bộ, chuyển sang dùng chữ ký số hoặc tài liệu PDF.
- Đưa nội dung “ý thức môi trường” vào chương trình đào tạo nhân viên mới.
2. Social – Tạo dựng văn hóa công bằng, nhân văn và hòa nhập
Trong ESG, yếu tố xã hội được thể hiện rõ nét nhất qua cách doanh nghiệp đối xử với con người. Phòng nhân sự chính là đơn vị tiên phong trong việc hiện thực hóa điều đó thông qua:
- Chính sách tuyển dụng công bằng, không phân biệt giới tính, độ tuổi, vùng miền
- Đảm bảo sự hòa nhập cho các nhóm yếu thế: nhân viên nữ, người khuyết tật, người lớn tuổi. DEI
- Thiết kế hệ thống phúc lợi linh hoạt, chú trọng đến sức khỏe thể chất và tinh thần của nhân viên
- Khuyến khích các hoạt động thiện nguyện, kết nối cộng đồng
- Triển khai khảo sát mức độ hài lòng định kỳ (Employee Engagement Survey) và công bố kế hoạch hành động cụ thể từ kết quả.
- Thiết lập phòng nghỉ/thư giãn tại văn phòng, khuyến khích cân bằng công việc – cuộc sống.
Thay vì chỉ là “phúc lợi”, ngày nay nhân viên muốn làm việc ở nơi họ cảm thấy được lắng nghe, được tôn trọng và có thể đóng góp tích cực cho xã hội. HR chính là người lắng nghe tiếng nói đó – và biến nó thành hành động.
3. Governance – Minh bạch và đạo đức trong quản trị nhân sự
Một tổ chức có “G” mạnh là tổ chức minh bạch, công bằng và tuân thủ. Trong bối cảnh nhân sự ngày càng gắn liền với dữ liệu và ra quyết định có hệ thống, phòng HR cần đặc biệt chú trọng:
- Xây dựng quy trình tuyển dụng, đánh giá và khen thưởng minh bạch
- Cập nhật và áp dụng các quy định pháp luật về lao động một cách đầy đủ
- Ban hành bộ quy tắc đạo đức ứng xử nội bộ
- Sử dụng hệ thống công nghệ nhân sự (HRIS) để nâng cao tính chính xác và công bằng trong quản lý
- Kiểm tra định kỳ hợp đồng, hồ sơ nhân sự, thời gian làm việc và bảng lương để tránh sai phạm.
- Tổ chức các buổi training về đạo đức nghề nghiệp cho nhân viên và lãnh đạo.
Chữ “G” không chỉ là về ban lãnh đạo, mà còn phản ánh cách HR xây dựng niềm tin, sự công bằng và nhất quán trong từng chính sách và hành động.
Lợi ích khi tích hợp ESG vào chiến lược nhân sự
Không chỉ là trách nhiệm, ESG mang lại giá trị cụ thể cho doanh nghiệp, đặc biệt ở góc độ nhân sự:
- Thu hút nhân tài: Thế hệ lao động trẻ ngày nay, đặc biệt là Gen Z, ưu tiên làm việc tại các công ty có định hướng bền vững và trách nhiệm xã hội.
- Tăng mức độ gắn bó: Nhân viên cảm thấy có ý nghĩa khi làm việc tại nơi họ tin tưởng về giá trị.
- Nâng cao thương hiệu tuyển dụng: “Công ty ESG” đang là điểm cộng lớn trên thị trường lao động.
- Giảm rủi ro và xung đột nội bộ: Các chính sách minh bạch, công bằng giúp phòng tránh mâu thuẫn, khiếu nại…
Kết luận: HR – Người kiến tạo văn hóa ESG từ bên trong
Nhân sự không chỉ là người lo “hành chính” hay “chấm công – tính lương”. Trong kỷ nguyên ESG, HR chính là người dẫn đường cho một doanh nghiệp bền vững từ bên trong – nơi con người không chỉ làm việc, mà còn phát triển, lan tỏa giá trị tích cực và cùng nhau xây dựng tương lai tốt đẹp hơn.
Đã đến lúc chúng ta không còn hỏi: “Doanh nghiệp đã sẵn sàng với ESG chưa?” – mà là: “Nhân sự đã chủ động dẫn dắt ESG như thế nào?
